تفاوت ورق سرد و ورق گرم چیست؟

1403/05/27
نویسنده : سامان دانش

همانطور که می دانید ورق‌ های فولادی، یکی از پر مصرف‌ ترین مواد اولیه و متریال هایی است که در صنایع مختلف به کار برده می‌شوند. از محصولات فولادی در ساختمان سازی و پل سازی، ساخت و تولید انواع و اقسام لوازم خانگی گرفته تا بدنه خودرو، کشتی، ماشین آلات صنعتی و تمامی پروژه های عمرانی و صنعتی، ردپای این ورق‌ها را می‌توان در اقصی نقاط زندگی مدرن و امروزی مشاهده کرد. اما در میان انبوهی از تنوع و گستردگی محصولات فولادی، دو نوع ورق سرد و گرم از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند و به طور گسترده در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در جدید ترین مقاله از وبسایت سافا، قصد داریم به بررسی جامع و علمی ورق‌ های سرد و گرم بپردازیم. به این ترتیب شما با درک کامل تفاوت ‌ها، مزایا و کاربرد های هر یک، قادر به انتخابی مناسب برای پروژه های خود خواهید بود.

معرفی کامل ورق سرد

ورق سرد یا Cold Sheet، یکی از مهم ترین و کاربردی ترین نوع ورق فولادی است که پس از طی مراحل نورد گرم در دمای پایین‌تر از دمای احیا مجدداً نورد می‌شود. این فرآیند که به نورد سرد یا Cold Rolling معروف است، سبب افزایش استحکام و سختی ورق شده و سطحی صاف و یکنواخت به آن می‌بخشد. دمای پایین در فرایند نورد سرد و همچنین تولید و شیوه ساخت ورق ها تحت فشار خاص، از ویژگی های اصلی تولید ورق سرد است. این نوع ورق ها سطحی صاف و صیقلی داشته و از مقاومت عالی، قابلیت برشکاری خوب و رنگ پذیری بالایی برخوردار هستند.

اینکه گفته می شود نورد سرد در دمای پایین انجام می شود در حقیقت به این معنی است که دمای فرایند در حدود 300 الی 400 درجه سانتی گراد بوده و برعکس فرایند نورد گرم که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت، شکل گیری شمش ها و تبدیل آن ها به ورق در دمای پایین تری انجام می شود. در نتیجه ی عدم استفاده از گرمای بالا، شیوه ساخت و فرم دهی ورق سرد، پیچیده تر و سخت تر اما نتیجه ی آن ورقی صاف تر و استحکام و مقاومت بالاتر خواهد بود.

مزایا ورق سرد

اگر بخواهیم به مزایایی که تولید ورق به روش نورد سرد دارد بپردازیم بایستی به مهم ترین موارد و قابلیت هایی که این ورق دارد بپردازیم که این موارد به شرح زیر می باشند:

  • قابلیت رنگ پذیری مطلوب و تنوع در رنگ های ورق سرد
  • تنوع بالا در ارائه ورق هایی با اندازه های مختلف و کاملا سفارشی
  • استحکام و مقاومت و تحمل بالای ورق های سرد در برابر تکانه ها تنش های وارده
  • ظاهر یکدست و صاف و صیقلی ورق های سرد
  • قابلیت برشکاری و شکل دهی بالا
  • ظاهری زیباتر و ظرافت بیشتر و ایده آل برای استفاده در ساخت تجهیزات کاربردی

کاربرد ورق سرد

امروزه ورق سرد در صنایع مختلف تولیدی و ساخت و ساز و انواع و اقسام پروژه های عمرانی و صنعتی کاربرد های فراونی دارند. از اصلی ترین کاربرد های ورق سرد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • استفاده در ساخت بسیاری از سازه های صنعتی نظیر انواع سوله های فولادی و گاراژ و انبار ها
  • ساخت و تولید انواع پنل های فلزی و قطعات پر کاربرد  ساختمانی
  • بکارگیری و کاربرد ورق سرد برای ساخت لوازم خانگی مانند یخچال فریزر، ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی و...
  • بکارگیری ورق سرد گالوانیزه و رنگ شده برای استفاده در شرایطی که به قابلیت ضد زنگ زدگی نیاز است مانند سقف های سوله ها و انبارها و ...

مراحل تولید ورق سرد

با توجه به نوع کاربرد، نوع سفارشات مشتری و عوامل و پارامترهای دیگر فرایند تولید ورق سرد معمولا شامل مراحل زیر می باشد:

1. آماده سازی: در این مرحله، ورق‌های گرم با ضخامت بالا، به ضخامت مورد نظر برای نورد سرد برش داده می ‌شوند.

2. اسید شویی: برای زدودن هر گونه آلودگی و جرم از سطح ورق، از اسید شویی استفاده می ‌شود.

3. نورد سرد: ورق ‌ها بین غلتک ‌های سرد نورد شده و ضخامت آن ‌ها به تدریج کاهش می‌ یابد.

4. آنیلینگ: به منظور تنش‌ زدایی و افزایش شکل ‌پذیری ورق، آن را در دمای بالایی قرار می‌دهند.

5. روغن‌ کاری: برای محافظت از ورق در برابر خوردگی و زنگ‌ زدگی، سطح آن را با لایه‌ ای نازک از روغن پوشش می‌ دهند.

6. بسته‌بندی: ورق ‌های سرد پس از بازرسی و کنترل کیفیت، در بسته‌ بندی‌ های مناسب جهت حمل و نقل آماده می‌شوند.

معرفی کامل ورق گرم

ورق گرم یا ورق سیاه یا Hot Sheet، یکی دیگر از معروف ترین و پر کاربرد ترین ورق های فولادی است که توسط فرایندی به نام فرایند نورد گرم یا Hot Rolling تولید می شود. در حقیقت ورق گرم، نوعی ورق فولادی است که مستقیماً از شمش‌های فولادی حرارت‌دیده در دمای بالا (بالاتر از دمای احیا) نورد می‌شود. این روش تفاوت های بسیاری با روش تولید ورق با استفاده از فرایند نورد سرد دارد. مهم ترین تفاوت آن همانطور که از نام فرایند پیدا است، در دمای مراحل مختلف تولید ورق می‌باشد.

در فرایند تولید ورق گرم، این ورق ها با عبور از کوره هایی که دمای بسیار بالایی دارند عبور کرده و با حرارت بسیار زیادی تولید می شوند. فرایند تولید این نوع ورق به این شکل است که شمش‌های فولادی وارد خط تولید نورد گرم شده و با افزایش دما تا سقف 1100 درجه‌ ی سانتی‌گراد، این شمش ها به میزان قابل توجهی نرم و منعطف می ‌شوند؛ سپس از غلطک‌ های گوناگونی عبور می‌کنند تا به ضخامت مورد نظر برسند. این فرآیند سبب می‌شود تا ورق گرم انعطاف‌پذیری و شکل‌پذیری بالایی داشته باشد.

لازم به ذکر است که ورق‌ های گرم در فرآیند تولید نورد گرم، به سبب گرمادهی و خنک‌سازی ناگهانی شمش ها که از اساسی ترین عملیاتی است که در فرایند نورد گرم وجود دارد، ظاهری مات و جنس خشنی پیدا می‌کنند. به همین خاطر ورق‌های نورد گرم، با عنوان "ورق سیاه" نیز شناخته می‌شوند.

مزایا ورق گرم

اگر بخواهیم به مزایایی که تولید ورق به روش نورد گرم دارد بپردازیم بایستی به مهم ترین موارد و قابلیت هایی که این ورق دارد بپردازیم که این موارد به شرح زیر می باشند:

  • ورق گرم شکل پذیری و انعطاف بیشتری دارد و کار با آن در مراحل بعدی پردازش ساده تر است.
  • ورق گرم نیاز کمتری به پردازش دارد و به همین دلیل قیمت کمتری هم دارد.
  • برای استفاده در مصارفی که به پرداخت های آنچنانی نیازی نیست، بسیار کارآمد و مقرون به صرفه است.
  • ورق گرم سهولت بیشتری در فرایند جوشکاری دارد.

کاربرد ورق گرم

امروزه ورق گرم در صنایع مختلف تولیدی و ساخت و ساز و انواع و اقسام پروژه های مختلف کاربرد های فراونی دارند. از اصلی ترین کاربرد های ورق گرم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • برای ساخت انواع مخازن و تانکر ها ساخت بدنه‌ی ماشین‌آلات و قسمت های خاصی از اتومبیل ‌ها و کشتی ‌ها
  • برای ساخت سایر مقاطع فولادی، مانند انواع پروفیل ساختمانی و صنعتی
  • ساخت لوله های ضخیم انتقال دهنده نفت و گاز، آب، فاضلاب و...
  • بدنه ی دیگ های بخار و مبدل های حرارتی

مراحل تولید ورق گرم

1. ذوب کردن: ابتدا سنگ آهن استخراج شده در کوره‌های بلند ذوب می شوند و به فولاد مذاب تبدیل می ‌شوند.

2. ریخته‌گری: در مرحله ی بعدی، فولاد مذاب داخل قالب‌ های شمش ریخته می شود و پس از اینکه سرد شدند به شمش های فولادی تبدیل می‌شوند.

3. نورد گرم: در مرحله ی سوم، شمش‌های فولادی آماده شده از فرایند مرحله ی قبل، در کوره‌ حرارت می بینند و به آرامی گرم می شود. سپس بین نوار غلتک‌ های نورد گرم قرار می‌گیرند. این فرایند که با نام فرایند سایزینگ نیز شهرت دارد تا نورد نهایی ادامه داشته و ورق های گرم در نورد نهایی به ضخامت و ابعاد مورد نظر می رسند.

4. برش: پس از اتمام این مراحل، ورق‌های گرم به ضخامت و ابعاد دلخواه برش داده می‌شوند.

5. بسته‌ بندی: در آخر نیز، ورق‌های گرم پس از بازرسی های مختلف و تایید تیم کنترل کیفیت، در بسته‌بندی‌های مناسب جهت حمل و نقل آماده می ‌شوند.

جدول مقایسه ی بین ورق سرد و ورق گرم

 

ویژگی ها

ورق گرم

ورق سرد

فرآیند تولید

نورد گرم در دمای بالا

نورد سرد در دمای پایین

سطح

خشن و ناهموار

صاف و یکنواخت

استحکام و سختی

زیاد

کم

شکل پذیری

کم

زیاد

قیمت

پایین

بالا

کاربرد

لوازم خانگی، بدنه خودرو، لوله و پروفیل  

صنایع ساختمانی، تانکرها، دیگ‌های بخار

 

سافا برترین تامین کننده ی محصولات فولادی

شرکت تولید محصولات فولادی سافا با ارائه انواع و اقسام محصولات فولادی، در ضخامت‌ ها و ابعاد مختلف، قادر به پاسخگویی به تمام نیاز ها و خواسته های شما می باشد. سافا با ارائه محصولاتی با کیفیت و استحکام فوق العاده، رویای تحقق یکایک پروژه های صنعتی و عمرانی شما را برآورده می‌ سازد. برای دریافت مشاوره رایگان و اطلاعات بیشتر در مورد محصولات ما، می‌توانید با کارشناسان مجرب صنایع فولاد سافا تماس بگیرید.